Zespół Szkół Ponadpodstawowych
im. Mikołaja Kopernika w Busku Zdroju

 Pisarze jednej książki (2019-2020)

Każdy z nich napisał tylko jedno dzieło, dzięki któremu na trwałe wpisał się w historię literatury. Działo się tak za przyczyną nowatorskiej formy, skandalu obyczajowego czy też udanej ekranizacji.
Niektórzy umarli dosyć młodo i nie zdążyli napisać nic więcej.
Inni tworzyli sporo, lecz nie udało im się przebić samych siebie.
Jeszcze inni porzucili pisarstwo, nie mogąc sprostać wymaganiom krytyków
i czytelników.

 Jaroslav Haszek  "Losy dobrego żołnierza Szwejka podczas wojny światowej"

Jaroslav Hašek, czeski pisarz i dziennikarz, jest autorem nie tylko przezabawnego arcydzieła z Szwejkiem w roli głównej, ale konia z rzędem temu, kto miał w rękach np. "Galerię karykatur", "Moją spowiedź" czy "Młynarza i jego córkę". Główny bohater, Józef Szwejk, zajmujący się pokątnym handlem psami w Pradze, trafia do wojska. Ukrywając się za maską dobrodusznego idioty, wyszydza absurdy wojenno-biurokratycznej machiny, dzięki czemu w czasie licznych przygód, czy to na służbie u kapelana Katza, porucznika Lukasza, czy w areszcie, w szpitalu, w drodze na front, udaje mu się zachować godność, wewnętrzną wolność i człowieczeństwo....

Emily Bronte "Wichrowe wzgórza"

To jedyna powieść w dorobku Emily Bronte, więc trudno się dziwić, że angielska pisarka i poetka pasuje idealnie do zestawienia autorów jednego    literackiego    przeboju.
Wydana w 1847 r., wówczas niezwykle kontrowersyjna - przekraczająca literacko i obyczajowo ramy wiktoriańskich konwenansów - dziś należy do kanonu literatury anglojęzycznej. Książka doczekała się wielu adaptacji filmowych, z których najbardziej znana jest wersja z 1992 roku z Juliette Binoche jako Cathy i Ralphem Fiennesem jako Heathcliffem.
,,Wichrowe wzgórza” to w literaturze pozycja niezwykła. Jest arcydziełem, po dziś dzień budzi żywe zainteresowanie, choć początkowo spotkała się z zupełnym brakiem uznania.
Jarosław Iwaszkiewicz po przeczytaniu tej książki powiedział o jej autorce: ,,Piekielna to była wyobraźnia i piekło musiała nosić w sobie ta spokojna pozornie dziewczyna. Dla nas pozostała tajemniczym, zachwycającym zjawiskiem”.
 ...

Margaret Mitchell  "Przeminęło z wiatrem"

                                                                     
Powieść została opublikowana w czerwcu w 1936r. niedługo po tym pisarka odsprzedała prawa do ekranizacji producentowi Davidowi O. Selznickowi - miała za to dostać 50 tys. dolarów amerykańskich. Rok później otrzymała Nagrodę Pulitzera.
,,Gdyby nie skomplikowane i intrygujące niuanse, które obserwujemy w sferze uczuć wszystkich bohaterów, mówiąc o recepcji Przeminęło z wiatrem moglibyśmy się dziś posłużyć słowami tytułu dzieła”.
Rok 1861. Czas wojny secesyjnej - Ameryka przechodzi głębokie wewnętrzne przemiany, które na zawsze zmienią jej obraz. Świat Południa, wielkich plantacji, możnych panów i czarnoskórych niewolników odchodzi
 w zapomnienie, pochłaniany przez industrialną, nastawioną na przemysł rzeczywistość.
Scarlett O'Hara, córka zamożnego plantatora bawełny z Georgii, ma zaledwie szesnaście lat, jednak jej duma, upór i energia wydają się nie znać granic...

...

D. Salinger  "Buszujący w zbożu"

                                                                   
"Buszujący w zbożu" (1951) to jedyna opublikowana powieść Salingera i jedyna jego powszechnie znana książka. Jego zbiory opowiadań niecieszyły    się nigdy tak wielką    popularnością.Książka opowiada o dwudniowej odysei Holdena Caulfielda, zbuntowanego nastolatka, który w przeddzień Bożego Narodzenia ucieka ze szkoły i błądzi po ulicach Nowego Jorku. Holden nie zgadza się na świat dorosłych, w którym dostrzega tylko fałsz i zwyrodnienie - jak Piotruś Pan nie chce być dorosłym, ponieważ tylko dziecko jest dla niego uosobienie niewinności i autentyzmu.

...

,,Na Zachodzie bez zmian” Erich Maria Remarque

                                                                     
Biografowie pisarza podkreślają niezwykle traumatyczny charakter doświadczeń wojennych, jakie były jego udziałem, wskazując, że niezatarte piętno odcisnęła na nim obecność przy śmierci przyjaciela.
Powieść "Na Zachodzie bez zmian" należy do najgłośniejszych dzieł literatury XX wieku. Jej bohaterowie, podobnie jak sam autor, należą do „straconego pokolenia”: pokolenia, którego młodość przepadła w okopach pierwszej wojny światowej. Osiemnasto-, dziewiętnastolatkowie trafiają na front niemal prosto ze szkolnej ławy, namawiani przez nauczycieli do spełnienia obowiązku wobec ojczyzny. Czymże jednak jest ten obowiązek? – pytają siebie, świadomi, że strzelają do takich jak oni młodych, tęskniących za domem i pokojem i pytających o sens wojny wrogów.
Zdaniem niektórych, przed Remarkiem nie było w literaturze bardziej przejmującego sprzeciwu wobec wojennego okrucieństwa. Okrucieństwo machiny wojennej, w której są zaledwie trybikami, odbiera im najpierw poczucie człowieczeństwa, a w końcu i życie – i w tym sensie są oni dosłownie „straconym pokoleniem”.
Mistrzowskie wniknięcie w emocje bohatera, gwałtowność opisu ataków z lądu i powietrza, atmosfera nieuchronności śmierci – wszystko to sprawia, że "Na Zachodzie bez zmian" do dziś przejmuje grozą.

...

,,Wielki Gatsby"  F. SCOTT FITZGERALD

Wielki Gatsby - najsłynniejsza powieść F. Scotta Fitzgeralda - w chwili ukazania się został uznany za najpełniejszy obraz ,,straconego pokolenia", którego dojrzewanie do dorosłości przypadło na lata pierwszej wojny światowej.
F. Scott Fitzgerald jest twórcą także innych powieści: ,,Po tej stronie raju”, ,,Paradise”, ,,Piękni i przeklęci”, ,,Czuła jest noc”, ,,Ostatni z wielkich”, a także scenariuszy i wielu opowiadań, które jednak pozostają w cieniu całego dorobku pisarza.
Romantyczna miłość, przyjaźń, amerykański sen o szczęściu i sukcesie dostępnym dla każdego to stereotypy, które przynoszą głównemu bohaterowi - Jayowi Gatsby'emu, parweniuszowi przedzierzgniętemu w bogacza - tragiczne rozczarowanie. Miłość zniszczył kult pieniądza, przyjaźń okazała się pustym słowem, a sukces finansowy nie wprowadził go tak naprawdę do ,,lepszej" sfery.Jak podzwonne brzmią najsłynniejsze chyba słowa tej powieści: ,,Tak oto dążymy naprzód, kierując łodzie pod prąd, który nieustannie znosi nas w przeszłość".

...

Niccolo Machiavelli ,,Książe”

                                                                        
,,Książę" to najbardziej znane dzieło Niccolo Machiavellego, śmiało można wysunąć tezę, że jest to jedyny tytuł kojarzony dziś powszechnie z tym dość kontrowersyjnym autorem.
Machiavelli nie był pisarzem, który w twórczości widział by swoją pierwszą i najważniejszą działalność. Był on przede wszystkim politykiem z krwi i kości; nie tylko zresztą myślicielem, ale także działaczem.
Najkrócej można powiedzieć, że ,,Książę" jest niczym innym, jak poradnikiem skutecznego sprawowania władzy. Machiavelli, wyjaśniając swoje motywy, stwierdza: Moim zamiarem jest pisać rzeczy użyteczne dla tego, kto je rozumie, przeto o wiele bardziej właściwym wydaje mi się iść za prawdą rzeczywistą zdarzeń niż za jej wyobrażeniem. Wielu wyobrażało sobie takie republiki i księstwa, jakich w rzeczywistości ani się nie widzi, ani się nie zna; wszak sposób, w jaki się żyje jest tak różny od tego, w jaki się żyć powinno, że ten, kto chce postępować tak, jak się powinno postępować, a nie tak, jak się postępuje, gotuje raczej swoją klęskę, niż zapewnia panowanie.